Partia e Lirisë zhvilloi sot tryezën ‘’Reforma Territoriale dhe sfidat e qeverisjes vendore”.
Kreu i Partisë së Lirisë Ilir Meta deklaroi, veç të tjerash, në fjalën e rij se Reforma Territoriale e bërë në vitin 2015 ka dështuar, ndërsa ka renditur disa nga argumentet sipas tij të dështimit për realizimin e objektivave të reformës
Meta tha se Partia e Lirisë do të propozojë rishikim të legjislacionit me qëllim vendosjen me ligj të referendumeve lokale si zgjidhje për të gjitha çështjet që cenojnë autonominë e pushtetit lokal dhe përmirësojnë standardin e jetesës së qytetareve, rishikimin e legjislacionit për të forcuar autonominë vendore dhe propozimin për një reformë që rishikon dhe zgjeron rolin dhe kompetencat e Këshillave të Qarqeve.
“Më lejoni t’ju përcjell disa nga argumentet e dështimit për realizimin e objektivave të reformës
- Rënia e rëndësisë fiskale të pushtetit vendor
Treguesi i rëndësisë fiskale, i llogaritur si raport i shpenzimeve vendore ndaj totalit të shpenzimeve publike, ka ardhur gjithnjë e në rënie ndër vite.
Rëndësia fiskale nivelin më të lartë e ka shënuar në vitin 2013 me rreth 13.2. Ky tregues pas reformës administrativo-territoriale është përkeqësuar duke rezultuar 10 në vitin 2016 dhe më pas ka arritur nivelin 11.1 në vitin 2022. Një nivel kaq i ulët i këtij raporti tregon qartë rënien e rëndësisë e pushtetit vendor në kapacitetin fiskal të qeverisjes së përgjithshme. Rënia e këtij treguesi evidenton që pushteti vendor po luan një rol gjithnjë dhe më të vogël në kuadrin e përgjithshëm të administrimit te shpenzimeve publike. Pushteti qendror pamvarësisht angazhimit pas reformës nuk e ka parë pushtetin vendor si pjesë të politikave të përgjithshme fiskale, duke i ulur në këtë mënyrë rëndësinë e impaktit fiskal te pushtetit vendor .
- Indeksi i dencentralizimit pas reformës territoriale
Decentralizimi fiskal nënkupton transferimin e përgjegjësisë për të kryer shpenzime dhe për të mbedhur të ardhura drejt qeverive vendore.
Autonomia fiskale dhe financiare merr kuptim kur kemi decentralizimi fiskal real dhe kur përmbushen këto kushte: (i) transferim të mjeteve financiare kombëtare tek pushteti vendor; (ii) transferimin e përgjegjësive dhe të drejtës së kryerjes së shpenzimeve; (iii) rritjen e të ardhurave të qeverisjes vendore; (iv) autoritet i plotë në përcaktimin dhe vendosjen e taksave dhe tarifave vendore dhe shpenzimet; si dhe një kuadër ligjor që mundëson huamarrjen vendore.
Niveli i decentralizimit funksional në përgjithësi dhe ai fiskal në veçanti vazhdon të mbetet mjaft i ulët pavarësisht objektivit të reformës administrativo-territoriale.
Niveli i decentralizimit fiskal, i vlerësuar si rrënja katrore e produktit të autonomisë fiskale dhe rëndësisë fiskal ka qëndruar në stanjacion pas reformës territoriale”, tha mes të tjerash Meta.
