Ndërsa zhytësit vazhdojnë të kërkojnë për 18-vjeçaren Hannah, vajzën e miliarderit Mike Lynch, superjahti i të cilit Bayesian u mbyt në ujërat e Sicilisë, duke i marrë jetën e tij dhe të paktën katër të tjerëve, prokurorët rajonalë dhe ekspertët detarë janë ende duke u përpjekur të përcaktojnë se si një stuhia mund të kishte fundosur anijen e “pathyeshme”.

Hannah besohet se është bllokuar në një nga kabinat e jahtit, i cili tani është i shtrirë në një thellësi prej 50 metrash.

Edhe pse sipas ligjeve italiane është e ndaluar të zbulohet identiteti i trupave të gjetur gjatë hetimeve, të gjitha mediat botërore raportuan se trupi i Lynch u nxor nga deti.

Në bordin e jahtit që u mbyt kishte 22 persona – 10 ekuipazh dhe 12 pasagjerë – nga të cilët 15 u shpëtuan, duke përfshirë britaniken Charlotte Golunsky dhe vajzën e saj njëvjeçare Sophia, si dhe gruan e Lynch, Angela Bacares.

Si arriti të fundoset kaq shpejt një superjaht 56 ​​metra i gjatë, me direkun më të lartë të aluminit në botë, 75 metra të lartë, për të cilin ekspertët thonë se nuk fundoset?

Deri më tani, nuk ka përgjigje për këtë pyetje dhe është e pasigurt nëse dhe kur do të ketë. E vetmja dëshmi vizuale e fundosjes së Bayesian është pamjet nga një kamera sigurie në një vilë në portin Porticello, që tregon direk dhe vela duke u zhdukur në errësirën e stuhisë.

Sipas pronarëve të mjetit lundrues, jahti u fundos në vetëm një minutë.

Të mbijetuarit, të cilët po qëndronin në një hotel jo shumë larg portit, në pritje për t’u pyetur nga prokuroria publike e qytetit të Termini Imerese, e cila hapi hetimet, dëshmuan se kishte kaluar nga tre deri në pesë minuta nga momenti kur anija u ngrit mbi dallgë derisa u fundos.

Megjithatë, as videoja e cilësisë së dobët dhe as dëshmitë e të mbijetuarve që janë ende në shok, nuk japin shpjegim për atë që ka ndodhur.

Çfarë fundosi “Bayesian”?

Është e vërtetë që anijet moderne, veçanërisht jahtet e shtrenjta, zakonisht ndërtohen për të përmbushur standardet e patëmetë të sigurisë dhe të pajisura me sisteme elektronike të navigimit dhe komunikimit, si dhe me pajisje emergjente.

Megjithatë, edhe pse stuhia pritej, erërat ishin më të forta se sa parashikohej. Spekulohet se anija është goditur nga një vorbull që zhvillohet në det, e cila është e ngjashme me një tornado në mënyrën e saj të lëvizjes – ose një i ashtuquajtur mikroburst i fuqishëm, që është një stuhi e shkurtër, por jashtëzakonisht e fuqishme, shpejtësia e së cilës mund të kalojë 100 kilometra në orë.

Vera e nxehtë kontribuoi në rritjen e temperaturës së detit në Mesdhe, kështu që javën e kaluar një rekord prej 28.9 gradë Celsius u regjistrua pranë sipërfaqes ujore afër Spanjës, ndërsa rreth Sicilisë të hënën u mat midis 27.3 dhe 30.5 gradë Celsius.

Sipas Luca Mercalli, president i Shoqatës Italiane të Meteorologjisë, kushte të tilla vetëm sa rrisin mundësinë e stuhive të forta.

“Tridhjetë vjet më parë, në një ngjarje si kjo, erërat mund të frynin me një shpejtësi prej rreth 100 kilometra në orë. Sot është 150 kilometra në orë, sepse temperatura tre gradë më e lartë e detit do të thotë një sasi e madhe energjie për stuhitë dhe kur ajri i ftohtë depërton, ka një ‘shpërthim’”, tha ai për Guardian.

Disa dëshmitarë okularë dëshmuan gjithashtu se ndoshta për shkak të rrethanave të tilla, një vorbull u shfaq në det dhe mëngjesin e së hënës një grup peshkatarësh në Porticello pohuan se kishin vënë re një vorbull që zgjati rreth 12 minuta.

Rreziku më i madh për një anije me vela, në rast përplasjeje me njw vorbull, është thyerja e direkut të saj, por është e vështirë edhe të imagjinohet se si arritën atje në rastin e “Bayesian”, sepse direku i saj është bërë për të mbajtur velat e 3000 metra katrorë dhe sfidon kushtet më të këqija të motit.

Megjithatë, hipoteza e parë është se kjo është pikërisht ajo që ka ndodhur, e cila mund të çojë më tej në dëmtimin e bykut, humbjen e ekuilibrit dhe më pas fundosjen.

Teoritë alternative

Një mundësi tjetër është që një mur i madh uji e ngriti anijen nga drejtimi i skajit, i cili mund ta kthente harkun ashpër drejt shtratit të detit.

Kapiteni i anijes, i cili po lundronte pranë jahtit në momentin e stuhisë, beson se kombinimi i erërave të forta dhe sipërfaqja e madhe e anijes, e ekspozuar ndaj erës, mund ta kishte nxjerrë jashtë ekuilibrit dhe ta kishte shkaktuar fundosjen e saj.

Sipas kantierit të anijeve Perini Navi, Bayesian u ndërtua me një sistem të posaçëm të tërheqjes së kelit, i cili mund të zvogëlojë thellësinë e tij në mënyrë që të mund të hyjë më lehtë në portet më të cekëta. Nëse rastësisht ai sistem do të ishte në një pozicion të tillë në atë moment, mund të prishte stabilitetin e anijes në erëra të forta.

Nuk përjashtohet gjithashtu mundësia e gabimit njerëzor. Kapitenët në varkat me vela me direk shumë të mëdhenj zakonisht duan të largohen nga rreziku nëse parashikohen erëra të forta. Duke pasur parasysh paralajmërimin e motomologut, a nuk do të ishte e kujdesshme që anija të ankorohej pranë portit, ku mund të strehohet në mënyrë të sigurt nga rrymat dhe erërat?

“Lista e gjatë e gabimeve”

Giovanni Constantino, drejtor ekzekutiv i kompanisë “Italian Sea Group”, e cila zotëron kantierin “Perini Navi”, e cila ndërtoi jahtin e fundosur, pretendon se anija është bërë për të qenë e pathyeshme.

Constantino tha për “Corriere della Sera” se nuk ka defekte në projektimin dhe ndërtimin e jahtit dhe se është “më i sigurti i anijeve”.

“Anijet me vela njihen si anijet më të sigurta, sepse struktura e tyre i bën trupa të pambytshme. Ky incident tingëllon si një histori e pabesueshme”, tha Constantino.

Ai deklaroi se “gjithçka që është bërë zbulon një listë të gjatë gabimesh”:

Jahti nuk ishte menduar të ankorohej

Kapaku i ashpër ishte me shumë mundësi i hapur

Keelja e anijes – “tehu” që është zhytur në ujë në fund të anijes – supozohej të ulej

Njerëzit nuk duhej të ishin në kabina

Ekuipazhi duhet ta dinte se një stuhi po vinte

“Pyesni veten pse nuk kishte peshkatarë nga Porticello atë mbrëmje? Peshkatarët lexuan parashikimin e motit dhe anija jo?”

Sipas tij, fundosja mund të ishte shmangur. Është praktikë e mirë, beson ai, të kesh një roje, i cili është në vëzhgim ndërsa anija është ankoruar dhe që do të vinte re se po vjen një stuhi.

Mirëpo, sipas të njëjtës gazetë, ka qenë kapiteni ai që ka dëshmuar se as ai dhe asnjë nga pasagjerët nuk e kanë parë stuhinë të afrohej.