Trupat izraelite qëlluan më shumë se 100 herë gjatë një sulmi në të cilin vranë 15 punonjës të urgjencës në Gaza, me disa të shtëna nga afër 12 metra, këto janë rezultatet e një analizë audio mjeko-ligjore e pamjeve të telefonit celular të porositur nga BBC Verify.

Dy ekspertë audio ekzaminuan një video 19-minutëshe të vërtetuar nga BBC Verify, që tregon incidentin dhe momentet që çuan në të afër Rafahut më 23 mars. Gjetjet mbështesin një pretendim të bërë nga Gjysmëhëna e Kuqe Palestineze se punëtorët ishin “në shënjestër nga një distancë shumë e afërt”. Më 5 prill, një zyrtar i ushtrisë izraelite tha se pamjet ajrore tregonin trupat që hapnin zjarr “nga larg”.

Sipas BBC, Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF) nuk pranuan të komentojnë drejtpërdrejt analizën kur iu afruan BBC Verify.

Një zëdhënës tha se po hetonte sulmin dhe përsëriti pretendimet se gjashtë nga personat e vrarë ishin të lidhur me Hamasin, pa ofruar prova. Gjysmëhëna e Kuqe Palestineze hodhi poshtë akuzat, ashtu si edhe një ndihmës i nëntë i cili mbijetoi dhe u ndalua nga IDF për 15 orë. Gjysmëhëna e Kuqe Palestineze tha se videoja e plotë u gjet nga telefoni i një mjeku të vrarë dhe të varrosur në një varr të cekët nga IDF.

Videoja e filmuar nga mjeku Rifaat Radwan, i cili u vra në incident, tregoi kolonën duke vozitur natën, duke përdorur fenerët dhe dritat ndezëse të urgjencës. Të paktën një mjek mund të shihet i veshur me një xhaketë të lartë.

Përballë kësaj, ushtria izraelite ndryshoi llogarinë e saj, duke pranuar se deklarata e saj fillestare se kolona u afrua “në mënyrë të dyshimtë” me dritat e fikur ishte e pasaktë.

Ekspertët i thanë BBC Verify se ata përdorën forma valore të zërit dhe spektrogramë për të matur distancën e të shtënave nga mikrofoni i celularit. Shkurtimi i boshllëqeve kohore tregojnë se distanca midis mikrofonit dhe të shtënat me armë u zvogëlua ndërsa videoja përparonte. Ata arritën në përfundimin se të shtënat e para u qëlluan nga rreth 40 deri në 43 metra largësi. Por në fund të videos, të shtënat erdhën nga rreth 12 metra larg.

Në një konferencë më 5 prill, një zyrtar i IDF-së u tha gazetarëve se vëzhgimi tregoi se trupat ishin në një distancë kur hapën zjarr, duke shtuar: “Nuk është nga afër. Ata hapën zjarr nga larg.”

Një ekspert ushtarak i tha BBC Verify se çdo angazhim nën 50 deri në 100 metra do të konsiderohej si një distancë e afërt. Robert Maher, një ekspert i forenzikës audio në Universitetin Shtetëror të Montana, tha që në fillim të filmimit një armë zjarri shkarkohet rreth 43 metra larg celularit. Maher dhe një ekspert tjetër, Steven Beck, konfirmuan në mënyrë të pavarur pikëpamjen e njëri-tjetrit se në momentet e fundit të audios, të shtënat bëhen aq afër në 12 metra larg.

Beck, një ish-konsulent i FBI-së, i cili tani drejton Beck Audio Forensics, tha:

“Gjuajtësit në këto momente janë shumë më afër, me distanca nga 12 deri në 18 metra. Ka një tingull të çuditshëm që mund të jetë një gomë e goditur nga një plumb.”

Ai shtoi: “Valët goditëse tregojnë se plumbat po kalojnë afër mikrofonit të regjistruesit, që do të thotë se ata po qëllohen”.

Chris Cobb-Smith, një ish-oficer i Ushtrisë Britanike me mbi 20 vjet përvojë në kryerjen e hetimeve në zonat e konfliktit, tha se në 50 metra, trupat izraelite do të kishin qenë “përfundimisht në gjendje të identifikonin kolonën si humanitare” dhe do të kishin qenë në gjendje “të përcaktonin se personeli ishte i paarmatosur dhe nuk përbënte kërcënim”.

Zërat mund të dëgjohen gjithashtu në fund të regjistrimit, duke bërtitur në hebraisht: “Çohuni” dhe: “Kthehuni”.

Ekspertët audio përcaktuan se gjatë një periudhe prej më shumë se pesë minutash, disa herë armë zjarri përdoreshin njëkohësisht.

Maher tha se “tingujt shpesh mbivendosen në atë mënyrë që është e qartë se disa armë zjarri janë në përdorim në të njëjtën kohë”.

Për shkak të mbivendosjes së të shtëna me armë, zoti Maher tha se është e vështirë të identifikohen të shtëna individuale. Por të dy ekspertët përcaktuan në mënyrë të pavarur se kishte më shumë se 100 të shtëna.

Analistët tanë audio nuk mund të komentonin se cilat armë po përdoreshin, por zoti Beck tha se kishte “disa breshëri të shtëna me armë zjarri plotësisht automatike”.

Si e analizuan ekspertët audion

Një plumb që udhëton me shpejtësi supersonike së pari krijon një bum zanor – shpesh i quajtur “krisje”. Tingulli i plumbit që lëshohet është ai që krijon një tingull të dytë, që shpesh quhet “pop”.

Në distanca të afërta, dy tingujt janë pothuajse të padukshëm për veshin e njeriut.

Por duke parë nga afër formën valore të audios, dy tingujt mund të zbulohen dhe të matet distanca ndërmjet tyre.

Ajo që Maher përshkruan si “sekuenca crack-pop” janë të dukshme në këto forma vale.

Zoti Maher tha se sa më larg të jetë arma e zjarrit nga mikrofoni, aq më i gjatë është hendeku midis dy tingujve.

LEXONI GJITHASHTU:

• “Dëgjova të merrnin frymën e fundit”, i mbijetuari rrëfen vrasjet e mjekëve në Gaza
• Ushtria izraelite vrau tetë mjekë në Gaza, Kryqi i Kuq: Sulmi më vdekjeprurës…