Më shumë se një milion refugjatë sirianë janë kthyer në shtëpi që nga fillimi i vitit, një numër rekord që nuk është parë që nga shpërthimi i luftës siriane në 2011.
Në një skenë që pasqyron një ndryshim të jashtëzakonshëm në peizazhin humanitar dhe politik, viti 2025 pa një rritje të paprecedentë të numrit të refugjatëve sirianë që vendosën të kthehen në vendin e tyre pas viteve të zhvendosjes së detyruar.
Ky kthim masiv vjen pasi ish-diktatori sirian Bashar al-Assad u rrëzua nga pushteti, duke çuar në ndryshime të prekshme në Siri si në aspektin e stabilitetit të sigurisë ashtu edhe në përpjekjet ndërkombëtare për rindërtim.
Krahasimi i kthimit të sirianëve jashtë vendit në vitin 2025 me regjimin e al-Asad-it zbulon dallime radikale në motive dhe rrethana.
2025: Shenja të reja shprese
Sipas shifrave të lëshuara nga Komisioneri i Lartë i Kombeve të Bashkuara për Refugjatët (UNHCR), më shumë se një milion refugjatë sirianë janë kthyer në shtëpi që nga rënia e regjimit të al-Asad – një numër rekord që nuk është parë që nga shpërthimi i luftës siriane në 2011.
Kjo përfshin 885,000 persona të zhvendosur brenda vendit (PZHBV) dhe 302,000 refugjatë, sipas rezidentit dhe koordinatorit humanitar të OKB-së për Sirinë Adam Abdelmoula.
UNHCR pret që deri në 3.5 milionë refugjatë dhe PZHBV të kthehen këtë vit, gjë që “nënvizon nevojën për investime urgjente në rimëkëmbjen dhe mbështetjen e riintegrimit”, sipas Abdelmoula.
“Armiqësitë aktive vazhdojnë në veri, jug dhe disa xhepa në bregdet – duke zhvendosur mijëra dhe duke penguar aksesin e ndihmave,” shtoi ai.
Kthimi nën drejtimin e Bashar al-Assad: Mes detyrimit dhe frikës
Ndryshe nga peizazhi politik i vitit 2025, vendimi për t’u rikthyer në Siri nën drejtimin e al-Asadit kishte një karakter shumë të ndryshëm.
Gjatë viteve të fundit të luftës, regjimi i al-Asad u përpoq të tregtonte idenë e një “kthimi të sigurt” për refugjatët, por shpesh u përball me akuza për përdorimin e këtij slogani si një mjet politik cinik.
Shumë refugjatë që u përpoqën të ktheheshin gjatë kësaj periudhe u arrestuan ose u rekrutuan me forcë në ushtri, duke shkaktuar frikë të përhapur te sirianët që jetojnë jashtë vendit.
Rindërtimi nën al-Asad ishte gjithashtu shumë i kufizuar. Pati një goditje të rëndë sigurie ndaj atyre që donin të riparonin shtëpitë e tyre në zonat që vuanin nga shkatërrimi. Kjo rriti mosbesimin midis refugjatëve dhe regjimit dhe çoi në një rënie të ndjeshme të numrit të të kthyerve.
LEXONI GJITHASHTU:
