Të gjitha rrugët që të çojnë në Siri kalojnë përmes Ankarasë… Ose kështu dukej që kur Turqia doli si një nga fituesit më të mëdhenj nga rënia e regjimit të Bashar al-Asadit, duke pasur një prani të konsiderueshme, indirekte ushtarake në vend dhe mbështetur rebelët që morën pushtetin.
Kjo i ka dhënë Ankarasë akses të menjëhershëm ndaj udhëheqësve të rinj të Sirisë dhe njohje ndërkombëtare si një lojtar kryesor në çështjet e vendit.
Nga Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken, tek presidentja e Komisionit Evropian, Ursula Von Der Leyen, liderët perëndimorë kanë kontaktuar me presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan për të trajtuar zhvillimet e fundit në Siri.
Këtu lind pyetja – pse të gjithë po i drejtohen Turqisë për të diskutuar çështjet që kanë të bëjnë me Sirinë?
“Nuk ka dyshim se presidenti turk është një figurë politike mjaft pragmatike dhe ka marrëdhënie me të gjithë aktorët rajonal, përfshirë Vladimir Putinin. Prandaj, motivet e tij të vërteta mund të jenë shumë të vështira për t’u deshifruar. Nga ana tjetër, nga perspektiva të BE-së dhe Presidentes von der Leyen, çfarë zgjedhje keni?” thotë Jacob Funk Kirkegaard, bashkëpunëtor i lartë në institutin e mendimit Bruegel me bazë në Bruksel.
“Realiteti është se sot Turqia është ndërmjetësi kryesor i fuqisë së jashtme brenda Sirisë. Dhe nëse doni të keni ndonjë ndikim në ngjarjet atje, duhet të punoni përmes Turqisë,” shton ai.
Të hënën, BE udhëzoi një diplomat të lartë që të angazhohej drejtpërdrejt me qeverinë e përkohshme të krijuar nga Hayat Tahrir al-Sham (HTS) në Siri por duket se Brukseli dëshiron të përdorë dhe ndikimin e Turqisë për të garantuar unitetin në Siri, si dhe për të shmangur një konfrontim të ri në pjesën veriore të vendit.
“Turqia po luan një rol të madh tani në mes të kësaj krize në Siri. Ka një situatë krejtësisht të re atje. Regjimi i al-Assad është zhdukur përgjithmonë. Megjithatë, ka shumë paqartësi në lidhje me tolerancën për komponentët e ndryshëm të Sirisë. shoqëria”, thotë për Euronews Marc Pierini, bashkëpunëtor i lartë në Carnegie Europe.
Sipas Pierinit, Turqia është gati të luajë një rol të madh, ndërsa Ankaraja, ashtu si evropianët, mbështet tolerancën dhe integritetin territorial.
“Por në rastin e Turqisë, mbani mend se ata kanë shumë trupa në pjesën veriore të Sirisë. Kështu që ne ende nuk e dimë se si do të ndodhë kjo. Dhe në Siri, ne kemi mbetjet e Shtetit Islamik. Pra siguria atje është shumë e rëndësishme”, përfundon ai.
Qëndrimi i BE-së kur bëhet fjalë për Turqinë ka qenë gjithmonë i kujdesshëm. Shumë diplomatë e përshkruajnë presidentin Erdogan si të paparashikueshëm, gjë që shkakton pasiguri në Bruksel kur ka të bëjë me liderin turk.
Edhe pse Turqia është një vend kandidat për anëtarësim në BE, progresi ka qenë çdo gjë tjetër veçse pozitiv. Këshilli Evropian ka vënë në dukje se negociatat e pranimit të Turqisë kanë arritur në mënyrë efektive një ngërç dhe se asnjë kapitull i mëtejshëm, i cili është i nevojshëm për të vazhduar me procesin e anëtarësimit, nuk po hapet ose mbyllet.
Ndërsa BE premton tani një miliard euro të tjera për të mbështetur refugjatët sirianë në Turqi,** Pierini mendon se paratë mund të përdoren gjithashtu për të lehtësuar kthimet.
LEXONI GJITHASHTU:
- Netanyahu: Trupat izraelite do të kontrollojnë një zonë neutrale brenda Sirisë
- Erdogan: Turqia do mbështesë popullin sirian në rindërtimin e vendit
