Lituania do të rrisë shpenzimet e saj të mbrojtjes në mes 5% dhe 6% të PBB-së duke filluar nga viti 2026 për shkak të kërcënimit të agresionit rus në rajon, tha të premten presidenti i vendit baltik, Gitanas Nausėda.
Nauseda tha se “vendimi historik” u mor nga Këshilli Shtetëror i Mbrojtjes i vendit të premten për të arritur atë nivel të shpenzimeve nga viti 2026 deri në vitin 2030.
“Mundësia e agresionit ushtarak rus është ende reale, por jo e pashmangshme. Ne duhet të rrisim përpjekjet tona për të forcuar ndjeshëm mbrojtjen dhe parandalimin, duke kushtuar më shumë burime për këtë qëllim,” tha Nauseda në një konferencë shtypi në kryeqytetin e Lituanisë Vilnius.
Anëtari i NATO-s dhe BE-së, i cili kufizohet me Rusinë dhe aleatin e saj Bjellorusinë, aktualisht shpenzon pak më shumë se 3% të PBB-së për mbrojtje.
Arritja e objektivit prej 5% do ta bënte Lituaninë vendin e NATO-s që shpenzon më shumë për mbrojtjen si përqindje e PBB-së së saj. Lideri aktual është Polonia, e cila shpenzon më shumë se 4% të PBB-së së saj për mbrojtjen dhe parashikohet të afrohet 5% deri në fund të vitit.
Njoftimi i Lituanisë vjen pasi presidenti i sapozgjedhur i SHBA-së, Donald Trump, këtë muaj u bëri thirrje aleatëve të NATO-s që të rrisin shpenzimet e mbrojtjes në 5% të PBB-së – një nivel aktualisht i pakrahasueshëm me asnjë anëtar të aleancës ushtarake – nga objektivi aktual prej 2%.
Trump ka shprehur prej vitesh skepticizëm për NATO-n, duke vënë hapur në dyshim vlerën e aleancës që ka përcaktuar politikën e jashtme të SHBA-së për dekada, dhe së fundmi duke kërcënuar se nuk do të mbrojë anëtarët që nuk arrijnë të përmbushin qëllimet e shpenzimeve për mbrojtjen.
Ka pasur një reagim të përzier nga liderët evropianë të NATO-s ndaj komenteve të Trump, me disa që theksuan vështirësinë e shpenzimeve kaq shumë për mbrojtjen, ndërsa të tjerët – veçanërisht ata në frontin lindor të NATO-s që ndihen më të cenueshëm – e mbështetën idenë.
“Siguria jonë garantohet gjithashtu nga anëtarësimi ynë në aleancën e NATO-s, por do të jetë efektive vetëm nëse jemi të përgatitur të mbrohemi,” tha Nauseda.
Duke folur në konferencën për shtyp së bashku me Presidentin Nauseda, ministri i Mbrojtjes Dovilë Shakalienë tha se shpenzimet shtesë do të shkojnë në paradhënie për tanket Leopard, sistemet e mbrojtjes ajrore dhe pajisje të tjera, të cilat do të ndihmojnë në përshpejtimin e dërgesave.
Šakalienė i përket një qeverie të re të qendrës së majtë që mori detyrën vitin e kaluar, duke u zotuar ta bëjë sigurinë një prioritet kyç për kombin e vogël me pak më pak se 3 milionë banorë. Qeveria muajin e kaluar rriti kufirin e saj të huamarrjes ndërkombëtare në mënyrë që të mund të marrë hua paratë për investime në mbrojtje.
Anëtarët e NATO-s kanë rritur shpenzimet e mbrojtjes pas pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia në shkurt 2022. Deri në fund të vitit të kaluar, 24 nga 32 vendet e saj kishin përmbushur objektivin e shpenzimeve prej 2% të PBB-së, nga vetëm shtatë vende në 2018.
LEXONI GJITHASHTU:
- Japonia inauguron një mision të pavarur në NATO
- Ministrat evropianë të Mbrojtjes kundër objektivit të shpenzimeve të Trump për NATO