Ministrat e Jashtëm të vendeve të NATO-s mblidhen sot dhe nesër (30-31 maj) në Pragë, Çeki. Vendimi kryesor që i shqetëson ështe se kush duhet të udhëheqë aleancën transatlantike në vitet e ardhshme.
Jens Stoltenbergut të Norvegjisë, i cili mori detyrën në vitin 2014, tashmë i është zgjatur katër herë mandati i tij dhe do të japë dorëheqjen më 1 tetor.
Aleatët pothuajse kanë konverguar në një zgjedhje, por ka ende pengesa në rrugë.
Vendimi i tyre vjen në një moment kyç për aleancën ushtarake transatlantike, pasi ajo përballet me kërcënimin e një Rusie gjithnjë e më luftarake dhe një presidencë të dytë Trump.
Si e zgjedh NATO Sekretarin e saj të Përgjithshëm?
Sekretari i Përgjithshëm është nëpunësi më i lartë civil i NATO-s, i zgjedhur me konsensus të anëtarëve të paktit ushtarak. Ai (dhe historikisht ka qenë gjithmonë burrë) kryeson komitetet kryesore të NATO-s, vepron si zëdhënës dhe rekruton staf ndërkombëtar.
Në praktikë, përzgjedhja për rolin bëhet përmes kanaleve diplomatike joformale, por gjetja e një kandidati të përshtatshëm për të 32 aleatët nuk është e lehtë.
Sipas traditës së gjatë që tani është pak a shumë e zyrtarizuar, puna mbahet nga një figurë e lartë politike evropiane dhe kohëzgjatja e zakonshme e mandatit është katër vjet.
Kush janë kandidatët?
Një kandidat po e udhëheq këtë fushë deri tani – Mark Rutte, i cili është kryeministër i Holandës që nga viti 2010.
Kandidatura e tij deri tani ka fituar mbështetje nga 29 nga 32 anëtarët e aleancës së mbrojtjes, duke përfshirë më me ndikimin, SHBA.
Rutte ka të ngjarë të ndalojë punën e tij të përditshme shumë shpejt. Pas muajsh bisedimesh paszgjedhore mes katër partnerëve të koalicionit, ish-shefi i spiunazhit Dirk Schoof duket se do të emërohet si kryeministri i ardhshëm holandez – që do të thotë se Rutte mund të largohet brenda disa javësh.
Si lider i partisë liberale VVD, Rutte ka menaxhuar me sukses një seri koalicionesh të ndërlikuara në botën shumë të përçarë të politikës holandeze megjithëse vendimi i fundit i VVD-së për të bërë aleancë me PVV-në e ekstremit të djathtë të Geert Wilder po ngjall polemika.
Por ai nuk është kandidati i vetëm atje. Presidenti rumun Klaus Iohannis e ka ende emrin e tij në ring pasi u paraqit në mars megjithëse ai ka shumë më pak mbështetës se Rutte.
Të nominuar të tjerë të mundshëm, duke përfshirë kryeministren e Estonisë Kaja Kallas dhe ministrin e atëhershëm të Mbrojtjes të Mbretërisë së Bashkuar, Ben Wallace, e kanë llogaritur veten jashtë garës dhe të dy tani mbështesin Rutte.
- Stoltenberg në Kiev: Nuk e kemi përmbushur premtimin, armët do të vijnë
- “Ukraina, do të bëhet pjesë e NATO-s”- Premtimi i Blinken dhe Stoltenberg
