Ka dy pyetje kyçe menjëherë pas sulmit të befasishëm të Hamasit ndaj Izraelit: çfarë synonte të arrinte sulmi dhe pse tani?

Edhe pse kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu njoftoi se Izraeli ishte në luftë me Hamasin dhe fraksionet e tjera të Gazës, është e rëndësishme të kuptohet se çfarë nuk përfshinin qëllimet ushtarake të Hamasit. Hamasi lufton konfliktet e tij periodike për arsye politike, për të mbështetur mbështetjen në Gaza dhe gjetkë dhe për të siguruar rëndësinë e tij të vazhdueshme.

Udhëheqja ushtarake e Hamasit është e vetëdijshme për aftësitë që ka. Marrja dhe mbajtja e terrenit në Izrael është shumë përtej mundësive të veta. Rrëmbimi dhe vrasja e civilëve izraelitë është një operacion që është krijuar për të terrorizuar dhe për të pasur një audiencë sa më të gjerë ndërkombëtare.

Përpjekjet e Uashingtonit fillimisht nga Donald Trump (me Marrëveshjen e Paqes së Abrahamit) dhe së fundmi me Joe Biden për të nënkontraktuar pjesë të mëdha të procesit të Lindjes së Mesme në marrëveshje anësore me mbretëritë e Gjirit ishin gjithmonë të paparashikueshme.

Ndërkohë që SHBA dhe Arabia Saudite e kanë kuptuar prej kohësh se çdo përparim në normalizim varej nga lëvizja drejt një zgjidhjeje me dy shtete, dy pengesat shiheshin gjithmonë si një qeveri izraelite e ekstremit të djathtë që shumë e shihnin si të paaftë për kompromis dhe një lëvizje e Hamasit në Gaza.

Edhe në fillim të këtij viti, marrëdhënia e ndërlikuar dhe shpesh e përçarë midis Arabisë Saudite dhe Hamasit dukej se po ngrohej, me një delegacion të Hamasit që vizitoi Riadin për herë të parë në shtatë vjet. Kjo erdhi në sfondin e orientimit të vetë Riadit drejt Kinës dhe marrëdhënieve më të mira me Bashar al-Assad-in e Sirisë, që shihej si hapje e Hamasit.

Realiteti është se ndërsa Hamasi e ka cilësuar sulmin si një përgjigje ndaj inkursioneve izraelite rreth xhamisë al-Aksa në Jerusalem, ai zgjodhi të nxisë këtë konflikt – në këtë kohë dhe në mënyrën se si e bëri – si një mënyrë për t’u imponuar në atë diplomaci më të gjerë.

Një nga konfliktet më të vjetra të raportimit dhe analizës së Lindjes së Mesme është hendeku i perceptuar midis qëndrimeve të elitës në qarqet qeverisëse në shtetet arabe dhe pikëpamjeve të popullsisë më të gjerë në vendet e rajonit.

Është një ndarje që konfliktet izraelito-palestineze kanë ekspozuar në të kaluarën dhe që i ka detyruar vendet arabe – madje edhe ato që e kanë fshehur pak zhgënjimin e tyre me udhëheqjen palestineze të Abbas – të ecin në një litar të ngushtë deklaratash dhe veprimesh publike. Në të vërtetë, gjuha e komandantit ushtarak të Hamasit Mohammed Deif në njoftimin e sulmit ishte mësimore. “Sot njerëzit po rifitojnë revolucionin e tyre,” tha Deif në një mesazh të regjistruar, ndërsa u bëri thirrje palestinezëve nga Jerusalemi Lindor në Izraelin verior që t’i bashkohen luftës, duke sugjeruar që Hamasi e sheh sulmin si një përpjekje për të rimarrë kontrollin mbi narrativën palestineze.

Dhe ndërsa apeli për Al-Aksa është një thirrje popullore, e nënvizuar nga tensionet në rritje rreth zonës, graviteti i sulmit të Hamasit duket i projektuar qëllimisht për të nxitur një sulm shumë të rëndësishëm izraelit kundër Gazës, me të gjitha viktimat e pashmangshme civile që do të përfshinin.

Ajo që është e qartë është se konflikti ka përfitues jashtë Hamasit.

***Autori i këtij shkrimi është Peter Beaumont